Kiedy mówimy o zdrowiu, pierwszą rzeczą, jaka przychodzi na myśl jest serce, płuca i mózg. Istnieje jednak mniej oczywisty, ale nie mniej ważny narząd, którego stan wpływa dosłownie na wszystko – jelita. Nie bez powodu nazywany jest „drugim mózgiem”: w dużej mierze od niego zależy nasze samopoczucie, odporność, nastrój, a nawet jakość snu. Dlaczego ważne jest dbanie o zdrowie jelit – i jak robić to dobrze? Opowiedzmy wszystko po kolei.
Reklama
Jelita: coś więcej niż trawienie
Jelita to nie tylko „rura” służąca do trawienia pokarmu. Jest domem dla bilionów bakterii, wirusów i grzybów, które razem tworzą mikrobiom. Ten wewnętrzny świat dosłownie kontroluje funkcjonowanie ciała:
reguluje metabolizm,
syntetyzuje witaminy B i K,
kontroluje poziom stanu zapalnego,
bierze udział w reakcjach odpornościowych,
wpływa na produkcję hormonów, w tym serotoniny, „hormonu szczęścia”.
Ciekawostka: Około 70-80% komórek układu odpornościowego znajduje się w jelitach. Zrównoważony mikrobiom jest zatem kluczem do silnej odporności.
Kiedy jelita nie pracują prawidłowo
Zaburzenia mikroflory (dysbioza) lub dysfunkcje jelit mogą objawiać się nie tylko wzdęciami czy zaparciami. Wśród ukrytych objawów znajdują się:
ciągłe zmęczenie,
częste przeziębienia,
wysypki skórne,
stan depresyjny,
zaburzenia snu,
trudności z koncentracją.
Jeśli zauważysz kilka z tych objawów, przyczyna może leżeć w jelitach.
Główni wrogowie zdrowego mikrobiomu
Stan mikroflory może ulec pogorszeniu pod wpływem:
złe odżywianie (fast food, cukier, nadmierne spożycie czerwonego mięsa),
częste stosowanie antybiotyków,
przewlekły stres,
brak snu,
alkohol i palenie,
siedzący tryb życia.
Wszystkie te czynniki zmniejszają liczbę pożytecznych bakterii, zaburzając równowagę w jelitach.
Jak przywrócić i utrzymać zdrowie jelit
1. Jedz uważnie
Różnorodność i jakość pożywienia odgrywają kluczową rolę. Główne zalecenia:
Więcej błonnika: Stanowi pożywienie dla pożytecznych bakterii. Źródła: warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe.
Fermentowane produkty spożywcze: kefir, jogurt naturalny, kimchi, kiszona kapusta, miso – są bogate w probiotyki.
Ogranicz cukier i żywność wysoko przetworzoną: stanowią one pożywkę dla szkodliwych bakterii i wywołują stany zapalne.
Regularne odżywianie: systematyczność i umiar są ważniejsze niż ścisłe diety.
